ÖFKE KONTROLÜ

Kırılma, incinme, engellenme, gözdağı verilmesi gibi bir durum karşında gösterilen saldırganca duygusal tepkiye, ölçüsüz kızgınlığa öfke adı verilir. Öfke işlevsel olabilen bir duygu olmasına rağmen geri dönülemez ceza gerektiren davranışların kökeninde yer alan bir duygu da olabilir. Uygun biçimde ifade edilmeyen öfkenin doğurduğu bir takım kötü sonuçlar vardır.

• Kişisel ilişkileri bozar

• İşyerindeki ilişkileri bozar

• Kontrol edilemeyen öfke işleri daha da kötüleştirir

• Fizyolojik rahatsızlıklara neden olabilir

• Öfkenin denetiminin yitirilmesi kişinin duygu durumunu daha da aşağı çekip utanç, suçluluk gibi duyguları daha fazla yaşamaya ve çökkün hissetmeye sebep olabilir.

Kontrolden çıktığında işlevini kaybeden öfke, son derece normal ve yaşamın sürdürülmesi için gerekli bir duygudur ve bize pek çok şey söyler.

• Öfke, uyarıcı bir işarettir, bize pek çok şey söyler

• Öfke, kişiyi tehditlere karşı uyarır ve kendisini korumasına olanak sağlar

• Öfke, yem öğrenmeler için bir motivasyon kaynağıdır

• Öfke, sınırlandırılabıldığı surece sağlıklıdır ve işe yarar

• Öfke, kontrol edilmediğinde kışının kendisi ve çevresi için zararlı olabilir

• Öfkenin sağlıklı ve işe yarar olabilmesi için inkar edilmemesi, bastırılmaması ve öncelikle kabul edilmesi, tanınması ve kontrollü bir biçimde ifade edilebilmesi gerekir

Öfkenin ifadesi konusunda çevremizden pek çok şey duyarız. Aslında sanılanın aksine öfkenin ifadesinde sadece ortaya koyma ya da bastırma tarzında iki seçenek yoktur, kişilerin kendi öfkelerini, kaynaklarını ve öfkeyi ortaya koyma biçimlerini anlaması çok önemlidir. Genel olarak öfkenin uygun bir biçimde ele alınabılınmesı konusunda yanı öfke yönetiminde kullanılan yöntemler oldukça çeşitlidir. Burada önemli olan kışının ihtiyaçlarının belirlenmesi ve bu ihtiyaçlar doğrultusunda kullanılabilecek uygun yaklaşımın bulunmasıdır. Aşağıda daha çok öfke davranışını durdurmaya ve kontrol etmeye yönelik bazı öneriler sunulmuştur.

Öfke denetlemeye yönelik öneriler

• Kendi öfkenizi tetıkleyen durumları ve öfkenizin biçimini tanımlayın

• Kendi kendinizi sakinleştirmeye yönelik egzersizleri düzenli olarak yapın

• Derin nefes alın, nabız atışlarınızı ve nefesinizi kontrol altına alın Kendinize, sızı sakınleştırecek cümleler söyleyin Kendinizi, kontrol etme konusunda kararlı olun

• Şiddete yönelik davranışları asla kabul edilebilir çözümler olarak değerlendirmeyin

• Öfke duygusuna evet ancak bu duyguyla davranmaya hayır, bağırmayın, vurmayın

• Çevrenizdekileri, öfkelendiğinize ait bilgilendirin Kendinize zaman tanıyın

• Eğer mümkün ise kendinizi öfkeli olduğunuz ortamdan hemen uzaklaştırın ve sorunla ancak kontrolünüzü yeniden kazandığınızda uğraşın

• Problemi açıklığa kavuşturmaya çalışın ve çözümü aramaya odaklanın

• Bol bol gülün ve espri yeteneğinizi kullanın olaya yeni bir bakış açısı ve yeni bir çerçeve kazandırın

• Kişisel saldırılara cevap vermeyin kişiselleştirmekten kaçının

Öfke uygun bir biçimde ifade edildiğinde son derece sağlıklı bir duygudur. Ancak tersi durumlarda yıkıcı etkilere yol açabilir. Böyle durumlarda bir uzmandan yardım almayı düşünmek sizin için daha iyi bir seçenek olabilir.

KAYNAKÇA

• Soykan Ç.,Kriz Dergisi 11 (2) 19-27

• Köroğlu E.,(2020). Bilişsel davranışcı terapiler, esenkal yayıncılık